Βιβλία Θρησκείας & Μεταφυσικής

Η φιλοσοφία δεν απαιτεί από εμάς να γίνουμε σοφοί και ν’ αγγίξουμε την τελειότητα, αλλά αντιθέτως μας καλεί να συμφιλιωθούμε με την ανθρώπινη υπόστασή μας, να θέσουμε ερωτήματα και να σκεφτούμε για λογαριασμό μας. Προκειμένου να μας δώσει το έναυσμα για εποικοδομητική σκέψη, ο ειδικευμένος στη φιλοσοφία και στον διαλογισμό Φαμπρίς Μιντάλ επέλεξε και συμπεριέλαβε στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας ρήσεις σαράντα προσωπικοτήτων – φιλοσόφων, συγγραφέων, καλλιτεχνών: από τον Σαρλ Μποντλέρ ως τον Φρίντριχ Νίτσε, από την Έμιλι Ντίκινσον ως την Τόνι Μόρισον, από τον Πάμπλο Πικάσο ως τον Τζέιμς Μπόλντουιν και φυσικά από τον Σωκράτη ως τον Αριστοτέλη. Αυτές τις ρήσεις τις αναλύει σε σύντομα δοκίμια που το καθένα δε θα σας πάρει πάνω από τρία λεπτά για να το διαβάσετε, αλλά θα σας εμπνεύσει και θα σας βοηθήσει ουσιαστικά να δείτε τον κόσμο λίγο διαφορετικά.

Τι είναι τα θαύματα και γιατί τόσοι άνθρωποι πιστεύουν σε αυτά; Τι μας λένε για τον εαυτό μας; Και τι γίνεται με τις εμπειρίες που δεν μπορούμε να εξηγήσουμε; Ο Έρικ Μεταξάς αποδεικνύει με συγκλονιστικό τρόπο ότι γίνονται θαύματα. Προσεγγίζει το θέμα με τη σοβαρότητα και τον σεβασμό που του αρμόζει, και παραθέτει από συζητήσεις περί συμβατότητας μεταξύ πίστης και επιστήμης μέχρι και συγκεκριμένα περιστατικά για θαύματα που έχουν αναφερθεί. Ένα βιβλίο για τη δύναμη της πίστης.

Στή μετά χεῖρας μελέτη ἐξετάζουμε τή στάση τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ἔναντι τῆς ἀποτέφρωσης τῶν νεκρῶν, ὅπως ἡ στάση αὐτή προσδιορίζεται κυρίως ἀπό τό πνεῦμα τῆς Νεκρώσιμης Ἀκολουθίας πού ψάλλεται κατά τήν τελευτή τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν. Πρόκειται γιά τήν ἀκολουθία ἐκείνη, τήν ὁποία ὁ ἐθνικός μας ποιητής Κ. Παλαμᾶς θεωρεῖ «δεῖγμα τῶν ὡραιοτέρων καί ὑψηλοτέρων τῆς ἑλληνικῆς χριστιανικῆς ποιήσεως», ὁ μέγας διδάσκαλος τῆς «ἱστοριονομίας» Σ. Ζαμπέλιος χαρακτηρίζει ὡς «αὐτόματον ἐξεικόνισμα τοῦ Εὐαγγελίου» καὶ ὁ ἀείμνηστος πρωτοπρεσβύτερος Κ. Καλλίνικος ὅτι ἀποτελεῖ «τὴν πλουσιωτέραν, ποικιλωτέραν, δραματικωτέραν, καὶ περιπαθεστέραν ἐξ ὅλων μας τῶν ἀκολουθιῶν». Κυρίως ὅμως ἡ Νεκρώσιμη Ἀκολουθία ἐκφράζει κατά ἕνα μοναδικό τρόπο ὁλόκληρη τήν περί ἐκκλησιαστικῆς ταφῆς τῶν νεκρῶν ὀρθόδοξη θεολογία, ὅπως αὐτή συνοψίζεται στούς ἐπιγραμματικούς λόγους τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Κηδεύσομεν τοὺς ἀπελθόντας ὡς καὶ ἡμῖν καὶ ἐκείνοις συμφέρει πρὸς δόξαν Θεοῦ». Σήμερα, πού τό γνωστό καί ἀπό τήν ἀρχαιότητα φαινόμενο τῆς «ἀπόρριψης» τῶν νεκρῶν ἐπανεμφανίζεται μέ τό σκληρό πρόσωπο τῆς ἀποτέφρωσής τους, ἡ Νεκρώσιμη Ἀκολουθία, ὡς τό «τελευταῖο μυστήριο», ἀποδεικνύει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν ἔπαυσε καί δέν θά παύσει ποτέ ὄχι μόνο νά ὁμιλεῖ περί τῆς «πολλῆς ἡδονῆς» πού ἔχει ἡ ἐνασχόλησή της μέ τούς νεκρούς, ἀλλά καί νά τούς προπέμπει στόν τάφο μέ ἕναν ἀσπασμό, ὅπως ἀκριβῶς κάνει κάθε στοργική μητέρα πού βάζει τά παιδιά της νά κοιμηθοῦν. Αὐτό ἀκριβῶς τό ἀναστάσιμο ἦθος τῆς ἐκκλησιαστικῆς ταφῆς τῶν νεκρῶν, πού ἀνάγεται σέ περιωπή δόγματος, προσπαθοῦμε νά ἀναδείξουμε στίς σελίδες τοῦ παρόντος πονήματος.

Το ψαλτήρι είναι η συλλογή θρησκευτικών ύμνων του αρχαίου Ισραήλ. Ο Χριστός και οι Απόστολοί του το χρησιμοποίησαν στις προσευχές τους, ενώ η Εκκλησία, λόγω του πνευματικού του πλούτου, το δέχτηκε χωρίς καμιά αλλαγή στη λατρεία της.

Εύχομαι, καθώς θα διαβάζεις αυτό το βιβλίο, να γαληνέψει η ψυχή σου γλυκά και να μουδιάσει από τη Φλόγα του έρωτα. Έρωτα για τον Χριστό, για τη ζωή και για τα πάντα. Και να δεις τα πάντα από την αρχή, σαν γιορτή! Να ερωτευτείς ξανά τον αγαπημένο και την αγαπημένη σου, τους δικούς σου, το παιδί σου, τους φίλους και γνωστούς σου, το σπίτι και τη δουλειά σου. Να έρθουν ξανά η έκσταση, η έκπληξη και η χαρά στη ζωή σου. Να ζωντανέψουν τα νεκρωμένα κύτταρά σου και η ευαίσθητη καρδιά σου να χτυπήσει πάλι χαρμόσυνα. Και να σου φύγουν η θλίψη και η κατάθλιψη και το όποιο παράπονο. Και να γεμίσουν οι μέρες σου θαύματα και ομορφιά. Και οι νύχτες σου όνειρα γλυκά. Ο άνθρωπος που περιγράφω στα κείμενα αυτά αγάπησε από παιδάκι τόσο πολύ τον Θεό, ερωτεύτηκε τόσο βαθιά τον Ιησού, ενώθηκε μαζί Του με τέτοια πληρότητα και δόσιμο, που έγινε και ο ίδιος Φλόγα και Φως και Έρωτας εκστατικός. Όταν το σίδερο μπει για πολλή ώρα στη φωτιά, δεν ξεχωρίζει τελικά. Γίνεται και το ίδιο κατακόκκινο. Φως εκ Φωτός. Διάβασε τα θαυμαστά αυτά βιωματικά κείμενα που έζησα κοντά του –τα γεμάτα απλότητα, θεϊκή Χάρη και ενέργεια– με ανοιχτή καρδιά και δίψα για πνευματική αφύπνιση. Και κράτα κι ένα κεράκι, κράτα και χαρτομάντιλο. Διότι ποιος ξέρει; Μπορεί σε κάποια σελίδα να ανάψει και στη δική σου καρδιά μια Φλόγα, να ανθίσει ένα χαμόγελο, να στάξει ένα δάκρυ και να ξυπνήσει ο έρωτας. Για τα πάντα! Το εύχομαι. Και το πιστεύω.

Η γιορτή της Κοιμήσεως της Παναγίας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες εκδηλώσεις υμνολογίας στον χριστιανικό κόσμο. Τα ονόματα που θα μπορούσαμε να αποδώσουμε στην Παναγία είναι αμέτρητα. Κι αυτό οφείλεται στον ευσεβή ορθόδοξο λαό μας. Όμως, το πιο σημαντικό απ'' όλα, αυτό που εκφράζει το ρόλο της, τη ''''συνεργεία'''' στη σωτηρία των ανθρώπων, είναι το όνομα Θεοτόκος. Με το όνομα αυτό, αποκαλύπτεται το γεγονός της Θείας Σαρκώσεως. Όλες οι δοξολογίες της 15ης Αυγούστου περιλαμβάνονται σε δύο καλαίσθητες και χρηστικές δερματόδετες εκδόσεις -μία σε μαύρο χρώμα και μία σε μπορντό-, με ευδιάκριτα στοιχεία και παράλληλη μετάφραση των κειμένων στη δημοτική.

Η Μεγάλη Εβδομάδα αποτελεί το κέντρο της πνευματικής ζωής της ορθόδοξης Εκκλησίας μας, όπως αυτή εκφράζεται με το εκκλησιαστικό έτος. Λέγεται, δε, Μεγάλη Εβδομάδα όχι γιατί έχει περισσότερες ή μεγαλύτερες ημέρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα τα οποία καλεί η Εκκλησία να βιώσουν οι πιστοί κατά τη διάρκειά της είναι πράγματι μεγάλα και μοναδικά. Όλες οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας σε πέντε καλαίσθητες και χρηστικές εκδόσεις, τρεις σε μικρό και εύχρηστο μέγεθος και δύο δερματόδετες. Οι εκδόσεις του μικρού μεγέθους καθώς και οι δερματόδετες κυκλοφορούν σε μπλε και μπορντό, ενώ η τρίτη έκδοση του μικρού σχήματος κυκλοφορεί σε γαλάζιο χρώμα.

Η Μεγάλη Εβδομάδα αποτελεί το κέντρο της πνευματικής ζωής της ορθόδοξης Εκκλησίας μας, όπως αυτή εκφράζεται με το εκκλησιαστικό έτος. Λέγεται, δε, Μεγάλη Εβδομάδα όχι γιατί έχει περισσότερες ή μεγαλύτερες ημέρες από τις άλλες εβδομάδες, αλλά γιατί τα γεγονότα τα οποία καλεί η Εκκλησία να βιώσουν οι πιστοί κατά τη διάρκειά της είναι πράγματι μεγάλα και μοναδικά. Όλες οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας σε πέντε καλαίσθητες και χρηστικές εκδόσεις, τρεις σε μικρό και εύχρηστο μέγεθος και δύο δερματόδετες. Οι εκδόσεις του μικρού μεγέθους καθώς και οι δερματόδετες κυκλοφορούν σε μπλε και μπορντό, ενώ η τρίτη έκδοση του μικρού σχήματος κυκλοφορεί σε γαλάζιο χρώμα.

Η προσευχή της Εκκλησίας μοιάζει με την αναπνοή του ανθρώπου: η ζωή του εξαρτάται από αυτήν! Ανάμεσα στις προσευχές της Εκκλησίας ξεχωριστή θέση κατέχει ο Ακάθιστος Ύμνος. Το περιεχόμενο του ύμνου αυτού, που αποτελεί αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας αλλά και πηγή πνευματικής δύναμης για τον άνθρωπο, είναι το μήνυμα του Αγγέλου Γαβριήλ προς τη Θεοτόκο για το δικό μας λυτρωμό. Το δε κοντάκιο "Τη Υπερμάχω Στρατηγώ" έγινε ο εθνικός ύμνος του γένους των Ελλήνων και το πιο χαρακτηριστικό σημείο των Χαιρετισμών. Στη νέα καλαίσθητη έκδοση που διατίθεται σε μπλε και μπορντό χρώμα, παρατίθεται απέναντι από το κείμενο η μετάφρασή του, από το θεολόγο καθηγητή κ. Στέφανο Κισιώτη. Η έκδοση αυτή κυκλοφορεί με την ευλογία του Πατριάρχη Κων/πόλεως κ.κ. Βαρθολομαίου

Σε μια εποχή όπου η πίστη και οι φυσικές επιστήμες φαίνεται να έρχονται συνεχώς σε αντιπαράθεση, αναρωτιέται κανείς αν οι θεολόγοι και οι επιστήμονες μπορούν να βρουν κοινά σημεία συμφωνίας. Ναι, απαντάει ο επιφανής θεολόγος Χανς Κινγκ, καθώς υποστηρίζει ότι η θρησκεία και η επιστήμη δεν αποκλείουν η μία την άλλη αλλά αλληλοσυμπληρώνονται. Ο Κινγκ επικεντρώνεται στην αρχή όλων των πραγμάτων -του χρόνου, του κόσμου, του ανθρώπου- και, από το Μπιγκ Μπανγκ μέχρι τη Θεωρία της Σχετικότητας, εξετάζει τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς σχετικά με τις απαρχές του σύμπαντος και της ζωής. Επιχειρεί να συμφιλιώσει τη θεολογία με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις και ισχυρίζεται ότι είναι πλέον αναχρονιστικό το μοντέλο σύγκρουσης μεταξύ τους. Ενώ δέχεται την εξέλιξη όπως την περιγράφουν οι επιστήμονες, είναι υπέρμαχος του ρόλου που είχε ο Θεός στη θέσπιση των νόμων της Φύσης και στη διευκόλυνση της περιπέτειας της Δημιουργίας. Τελικά, ο Χανς Κινγκ προκαλεί τους αναγνώστες να σκεφτούν βαθύτερα για την αρχή των πάντων, εγκαινιάζοντας ένα νέο ξεκίνημα στο διάλογο και στην κατανόηση.

Πώς μια ομάδα διασκορπισμένων χωρικών από μια απόμακρη περιφέρεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μία χούφτα οπαδοί ενός καταδικασμένου σε θάνατο εγκληματία έγιναν οι απόστολοι της μεγαλύτερης θρησκείας στον πλανήτη; Η μεταμόρφωση του Χριστιανισμού από μια παράνομη σέχτα σε μια θρησκεία αυτοκρατόρων, βασιλέων και προέδρων, καθώς και η διάδοσή του σε όλο τον πλανήτη, είναι απίστευτα συναρπαστική. Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ανσκόπηση αυτών των εκπληκτικών δύο χιλιάδων χρόνων. Πρόκειται για μια αφήγηση όχι μόνο σχετικά με το πώς ο Χριστιανισμός άλλαξε τον κόσμο, αλλά και το πώς ο κόσμος άλλαξε τον Χριστιανισμό.

Στην εποχή μας γίνεται λόγος πολύς για γλωσσικές αλλαγές στα λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας, περισσότερο συμβατές προς το νεοελληνικό γλωσσικό ιδίωμα και αίσθημα. Η Εκκλησία ήταν πάντοτε ανοιχτή σε αλλαγές που βοηθούσαν την προσέγγιση της θείας αλήθειας. Όμως ήταν κι εξαιρετικά προσεκτική. Η παρούσα επανέκδοση του, κλασικού πλέον, έργου του καθηγητή Στυλιανού Γ. Παπαδόπουλου στοχεύει ακριβώς στην επισήμανση ουσιωδών παραμέτρων του ζητήματος, ώστε η οποιαδήποτε γλωσσική επέμβαση (που ως πρόβλημα υφίστατο και θα υφίσταται στη μακρόβια ελληνική γλώσσα) να γίνει νηφάλια, με σεβασμό στη μακροχρόνια εκκλησιαστική παράδοση, με προοπτική τη βοήθεια των πιστών και με τη βεβαιότητα, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, ότι: * της θεολογίας, δηλαδή της εκφράσεως ή δηλώσεως της αλήθειας, προηγείται η εμπειρία της αλήθειας∙ * η γλώσσα έχει ρόλο δηλωτικό και σημειωτικό, δεν έχει αναλογία προς το είναι της αλήθειας∙ * τα φιλοσοφικά σχήματα μερικής ή ολικής ταυτίσεως του σημαίνοντος και σημαινομένου δεν έχουν εφαρμογή στη θεολογία, εφόσον δεν υπάρχει αναλογία μεταξύ αλήθειας και γλώσσας, εφόσον τα δύο μεγέθη είναι διαφορετικής τάξεως, δηλαδή άκτιστη η αλήθεια και κτιστή η γλώσσα∙ * η επιλογή της γλώσσας και των λέξεων στη θεολογία (στην έκφραση-δήλωση της αλήθειας) είναι αποκλειστική ευθύνη του ανθρώπου∙ * οι λέξεις, με τις οποίες κήρυξαν ο Κύριος, οι Απόστολοι, οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι σύγχρονοι κήρυκες, δεν οδηγούν στην πίστη, στην αλήθεια, παρά μόνο αν ο ακούων αυτές φωτιστεί από το Άγιο Πνεύμα και τις υιοθετήσει.

Η παρούσα έκδοση της Ιεράς Συνόψεως αποτελεί ένα ανθολόγιο από τα ευωδέστερα πνευματικά άνθη της Ορθόδοξης Λατρείας. Οι πιστοί έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις κατ’ ιδίαν προς τον Θεό εντεύξεις τους με τις λειτουργικές προσευχές της Εκκλησίας, ανακαλύπτοντας έτσι προοδευτικά και ολόκληρο τον πνευματικό θησαυρό που εμπεριέχουν τα κανονικά λειτουργικά της βιβλία.

Μοναδικότητα λόγου, ανέκφραστα βιώματα, συγκλονιστικές πνευματικές εμπειρίες, δρώμενα θεία και ιερά… Εγρήγορση του νου, όπου οι αισθήσεις συγκεφαλαιώνονται στην όραση… Καρδιά που πάλλει από συγκίνηση και αίσθημα αναξιότητας. Κείμενα συγκλονιστικά, όπου η ποίηση και η μουσική κυριαρχούν, αναλύουν και ερμηνεύουν. Πρόσωπα που ξεπερνούν την όποια φαντασία, κινούνται και εναλλάσσονται μπροστά μας. Κι ο πρωταγωνιστής, ο αγαπών και ανεχόμενος, ο θύων εαυτόν και ταπεινούμενος, ο «προσφερόμενος τοῖς πάσι». Πρόσωπο της Ιστορίας μοναδικό, κορυφαίο, σωτήριο. Από την «ἄκραν ταπείνωσιν» και το Πάθος του Σταυρού στη δόξα της Ανάστασης. Κυρίαρχος του θανάτου και αυτοζωή ο ίδιος, Κύριος των πάντων και όλων των κόσμων. Κι όλοι εμείς καλούμαστε στην πνευματική πανδαισία «ἐν κατανύξει καὶ σεμνότητι», ώστε να βιώσουμε το «ἑκούσιον Πάθος» του, ως λυτρωτικό πάθος δικό μας, από το θάνατο στη ζωή, στην αναστάσιμη Ζωή τη δική του. Κι όλα αυτά «σήμερον» και κάθε Μεγάλη Εβδομάδα ως «σήμερον» και κάθε ώρα και στιγμή ως «σήμερον», «τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες» και της Αναστάσεως «τέκνα φωτός»· μετά του Χριστού, της Παναγίας Αχράντου Θεοτόκου, των αγίων Αποστόλων, και των αγίων «ληστών» και «πορνών», ότι «Χριστός ἔπαθε καὶ ανέστη καὶ διὰ τοῦτο λυτρωτὴς τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Μεγάλη Εβδομάδα, «ὁδοιποροῦντες καὶ ἀληθεύοντες ἐν Χριστῷ ἀναστάντι, νῦν καὶ ἀεί…»

Η δραστηριότητα της Εκκλησίας της Ρωσίας στον τομέα της αγιολογίας, και μάλιστα στις αναγνωρίσεις αγίων την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, υπήρξε δημιουργική και καρποφόρα, αλλά ταυτόχρονα θεωρήθηκε σημείο αντιλεγόμενο εξαιτίας των πολύπλευρων παραμέτρων της και των προβλημάτων που ανέκυψαν σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τα αίτια που οδήγησαν την Εκκλησία της Ρωσίας να προβεί σε τόσο πολλές αναγνωρίσεις εντός μικρού συγκριτικά διαστήματος. Η παρούσα μελέτη περιγράφει την υφιστάμενη κατάσταση και θέτει τους προβληματισμούς που προκύπτουν από το συγκεκριμένο θέμα.

ΘΕΕ ΜΟΥ, ΘΕΕ ΜΟΥ… ΤΟ ΝΑ ’ΜΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΕΙΝΑΙ… ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑ! ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΙΜΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΓΙΑΤΙ… ΓΙΑΤΙ ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΧΑΡΑ! ΚΑΙ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΑ ΜΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ… ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΧΑΡΑ ΑΥΤΗ ΕΚΑΤΟ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ… ΚΑΘΩΣ ΕΙΝΑΙ ΕΚΑΤΟ ΤΑ ΕΚΑΤΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ ΜΕΣ ΣΤΟ ΟΠΟΙΟ ΖΕΙ ΚΑΙ ΚΙΝΕΙΤΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ. ΝΑ ΓΙΑΤΙ ΕΙΜΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ… ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥ Ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ… ΜΕΣΑ ΣΕ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΤΑ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ… ΤΑ ΚΑΘΟΛΟΥ, ΜΑ ΚΑΘΟΛΟΥ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΑ ΚΑΚΕΚΤΥΠΑ ΖΩΗΣ ΠΟΥ ΜΕ ΚΥΚΛΩΝΟΥΝ ΑΠΟ ΠΑΝΤΟΥ.

ΑΠΛΑ ΛΟΓΙΑ ΣΟΦΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΑΛΑΪ ΛΑΜΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΩΣ Ο ΘΥΜΟΣ ΜΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΔΥΝΑΜΗ ΔΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑΓΗΣ «Θυμός» και «Δαλάι Λάμα» στην ίδια πρόταση; Ακούγεται αντιφατικό. Στο κάτω κάτω ο Δαλάι Λάμα διδάσκει την καλλιέργεια της αγάπης και της συμπόνιας. Ωστόσο, στον κόσμο στον οποίο ζούμε, υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα που προκαλούν θυμό: αδικία, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, ρατσισμός, άγνοια. Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας λέει ακριβώς αυτό: Πρέπει να είμαστε θυμωμένοι. Αν κατανοήσουμε τον θυμό μας –πώς τον νιώθουμε, πώς τον εκδηλώνουμε, πώς τον χειριζόμαστε–, τότε μπορούμε να τον μεταμορφώσουμε σε συμπονετική δράση. Και μόνο τότε θα κάνουμε τη ζωή τη δική μας αλλά και των άλλων καλύτερη.