Εποχιακά Δώρα

Σε μια εποχή όπου η πίστη και οι φυσικές επιστήμες φαίνεται να έρχονται συνεχώς σε αντιπαράθεση, αναρωτιέται κανείς αν οι θεολόγοι και οι επιστήμονες μπορούν να βρουν κοινά σημεία συμφωνίας. Ναι, απαντάει ο επιφανής θεολόγος Χανς Κινγκ, καθώς υποστηρίζει ότι η θρησκεία και η επιστήμη δεν αποκλείουν η μία την άλλη αλλά αλληλοσυμπληρώνονται. Ο Κινγκ επικεντρώνεται στην αρχή όλων των πραγμάτων -του χρόνου, του κόσμου, του ανθρώπου- και, από το Μπιγκ Μπανγκ μέχρι τη Θεωρία της Σχετικότητας, εξετάζει τις απόψεις που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς σχετικά με τις απαρχές του σύμπαντος και της ζωής. Επιχειρεί να συμφιλιώσει τη θεολογία με τις πιο πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις και ισχυρίζεται ότι είναι πλέον αναχρονιστικό το μοντέλο σύγκρουσης μεταξύ τους. Ενώ δέχεται την εξέλιξη όπως την περιγράφουν οι επιστήμονες, είναι υπέρμαχος του ρόλου που είχε ο Θεός στη θέσπιση των νόμων της Φύσης και στη διευκόλυνση της περιπέτειας της Δημιουργίας. Τελικά, ο Χανς Κινγκ προκαλεί τους αναγνώστες να σκεφτούν βαθύτερα για την αρχή των πάντων, εγκαινιάζοντας ένα νέο ξεκίνημα στο διάλογο και στην κατανόηση.

Πώς μια ομάδα διασκορπισμένων χωρικών από μια απόμακρη περιφέρεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μία χούφτα οπαδοί ενός καταδικασμένου σε θάνατο εγκληματία έγιναν οι απόστολοι της μεγαλύτερης θρησκείας στον πλανήτη; Η μεταμόρφωση του Χριστιανισμού από μια παράνομη σέχτα σε μια θρησκεία αυτοκρατόρων, βασιλέων και προέδρων, καθώς και η διάδοσή του σε όλο τον πλανήτη, είναι απίστευτα συναρπαστική. Το βιβλίο αυτό προσφέρει μια ανσκόπηση αυτών των εκπληκτικών δύο χιλιάδων χρόνων. Πρόκειται για μια αφήγηση όχι μόνο σχετικά με το πώς ο Χριστιανισμός άλλαξε τον κόσμο, αλλά και το πώς ο κόσμος άλλαξε τον Χριστιανισμό.

Στην εποχή μας γίνεται λόγος πολύς για γλωσσικές αλλαγές στα λειτουργικά κείμενα της Εκκλησίας, περισσότερο συμβατές προς το νεοελληνικό γλωσσικό ιδίωμα και αίσθημα. Η Εκκλησία ήταν πάντοτε ανοιχτή σε αλλαγές που βοηθούσαν την προσέγγιση της θείας αλήθειας. Όμως ήταν κι εξαιρετικά προσεκτική. Η παρούσα επανέκδοση του, κλασικού πλέον, έργου του καθηγητή Στυλιανού Γ. Παπαδόπουλου στοχεύει ακριβώς στην επισήμανση ουσιωδών παραμέτρων του ζητήματος, ώστε η οποιαδήποτε γλωσσική επέμβαση (που ως πρόβλημα υφίστατο και θα υφίσταται στη μακρόβια ελληνική γλώσσα) να γίνει νηφάλια, με σεβασμό στη μακροχρόνια εκκλησιαστική παράδοση, με προοπτική τη βοήθεια των πιστών και με τη βεβαιότητα, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, ότι: * της θεολογίας, δηλαδή της εκφράσεως ή δηλώσεως της αλήθειας, προηγείται η εμπειρία της αλήθειας∙ * η γλώσσα έχει ρόλο δηλωτικό και σημειωτικό, δεν έχει αναλογία προς το είναι της αλήθειας∙ * τα φιλοσοφικά σχήματα μερικής ή ολικής ταυτίσεως του σημαίνοντος και σημαινομένου δεν έχουν εφαρμογή στη θεολογία, εφόσον δεν υπάρχει αναλογία μεταξύ αλήθειας και γλώσσας, εφόσον τα δύο μεγέθη είναι διαφορετικής τάξεως, δηλαδή άκτιστη η αλήθεια και κτιστή η γλώσσα∙ * η επιλογή της γλώσσας και των λέξεων στη θεολογία (στην έκφραση-δήλωση της αλήθειας) είναι αποκλειστική ευθύνη του ανθρώπου∙ * οι λέξεις, με τις οποίες κήρυξαν ο Κύριος, οι Απόστολοι, οι Πατέρες της Εκκλησίας και οι σύγχρονοι κήρυκες, δεν οδηγούν στην πίστη, στην αλήθεια, παρά μόνο αν ο ακούων αυτές φωτιστεί από το Άγιο Πνεύμα και τις υιοθετήσει.

Η παρούσα έκδοση της Ιεράς Συνόψεως αποτελεί ένα ανθολόγιο από τα ευωδέστερα πνευματικά άνθη της Ορθόδοξης Λατρείας. Οι πιστοί έχουν τη δυνατότητα να εμπλουτίσουν τις κατ’ ιδίαν προς τον Θεό εντεύξεις τους με τις λειτουργικές προσευχές της Εκκλησίας, ανακαλύπτοντας έτσι προοδευτικά και ολόκληρο τον πνευματικό θησαυρό που εμπεριέχουν τα κανονικά λειτουργικά της βιβλία.

Μοναδικότητα λόγου, ανέκφραστα βιώματα, συγκλονιστικές πνευματικές εμπειρίες, δρώμενα θεία και ιερά… Εγρήγορση του νου, όπου οι αισθήσεις συγκεφαλαιώνονται στην όραση… Καρδιά που πάλλει από συγκίνηση και αίσθημα αναξιότητας. Κείμενα συγκλονιστικά, όπου η ποίηση και η μουσική κυριαρχούν, αναλύουν και ερμηνεύουν. Πρόσωπα που ξεπερνούν την όποια φαντασία, κινούνται και εναλλάσσονται μπροστά μας. Κι ο πρωταγωνιστής, ο αγαπών και ανεχόμενος, ο θύων εαυτόν και ταπεινούμενος, ο «προσφερόμενος τοῖς πάσι». Πρόσωπο της Ιστορίας μοναδικό, κορυφαίο, σωτήριο. Από την «ἄκραν ταπείνωσιν» και το Πάθος του Σταυρού στη δόξα της Ανάστασης. Κυρίαρχος του θανάτου και αυτοζωή ο ίδιος, Κύριος των πάντων και όλων των κόσμων. Κι όλοι εμείς καλούμαστε στην πνευματική πανδαισία «ἐν κατανύξει καὶ σεμνότητι», ώστε να βιώσουμε το «ἑκούσιον Πάθος» του, ως λυτρωτικό πάθος δικό μας, από το θάνατο στη ζωή, στην αναστάσιμη Ζωή τη δική του. Κι όλα αυτά «σήμερον» και κάθε Μεγάλη Εβδομάδα ως «σήμερον» και κάθε ώρα και στιγμή ως «σήμερον», «τὸν ὀνειδισμὸν αὐτοῦ φέροντες» και της Αναστάσεως «τέκνα φωτός»· μετά του Χριστού, της Παναγίας Αχράντου Θεοτόκου, των αγίων Αποστόλων, και των αγίων «ληστών» και «πορνών», ότι «Χριστός ἔπαθε καὶ ανέστη καὶ διὰ τοῦτο λυτρωτὴς τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Μεγάλη Εβδομάδα, «ὁδοιποροῦντες καὶ ἀληθεύοντες ἐν Χριστῷ ἀναστάντι, νῦν καὶ ἀεί…»

Η δραστηριότητα της Εκκλησίας της Ρωσίας στον τομέα της αγιολογίας, και μάλιστα στις αναγνωρίσεις αγίων την τελευταία δεκαετία του 20ού αιώνα, υπήρξε δημιουργική και καρποφόρα, αλλά ταυτόχρονα θεωρήθηκε σημείο αντιλεγόμενο εξαιτίας των πολύπλευρων παραμέτρων της και των προβλημάτων που ανέκυψαν σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και τα αίτια που οδήγησαν την Εκκλησία της Ρωσίας να προβεί σε τόσο πολλές αναγνωρίσεις εντός μικρού συγκριτικά διαστήματος. Η παρούσα μελέτη περιγράφει την υφιστάμενη κατάσταση και θέτει τους προβληματισμούς που προκύπτουν από το συγκεκριμένο θέμα.

Τα δυο αδέλφια, ο Κωστής και η Νεφέλη, είναι και πάλι κοντά μας. Ξεκίνησε η σχολική χρονιά, βλέπετε, και το σπίτι τους μοιάζει με βιβλιοπωλείο∙ καινούρια όμορφα τετράδια, πολύχρωμες κασετίνες, τσάντες με ροδάκια για να μην κουράζονται. Όλοι είναι χαρούμενοι και γεμάτοι όρεξη εκτός από τον Κωστή. Ο Κωστής, που λέτε, φέρεται πολύ παράξενα τις τελευταίες μέρες. Μετά το σχολείο κλείνεται στο δωμάτιό του και διαβάζει ένα μεγάλο βιβλίο, πράγμα πολύ περίεργο γιατί είναι γνωστό πως έχει αλλεργία στο διάβασμα. Μέχρι και η γιαγιά Ελπινίκη το έχει παρατηρήσει και είπε ανήσυχη στη μαμά πως το παιδί κάτι έχει. Η Νεφέλη, όμως, η αδελφή του Κωστή, είναι αποφασισμένη να λύσει το μυστήριο! Ελάτε, λοιπόν, να ανακαλύψουμε τους σχολικούς μπελάδες του Κωστή, να διαβάσουμε τις παραβολές του Χριστού και να διασκεδάσουμε με τις δραστηριότητες.

Ο Κωστής και η Νεφέλη είναι χαρούμενοι γιατί θα περάσουν τις διακοπές του Πάσχα στο νησί του μπαμπά τους, την Τζια, σε ένα χωριό που μοιάζει με ζωγραφιά. Όπως κάθε χρόνο, το Σάββατο του Λαζάρου θα ζυμώσουν λαζαράκια, τη Μεγάλη Πέμπτη ο παππούς και ο μπαμπάς θα βάψουν τα αυγά, ενώ η γιαγιά Ελπινίκη με τη μαμά θα ψήσουν τα πασχαλινά κουλουράκια και όλη η γειτονιά θα μοσχομυρίσει. Το ίδιο βράδυ θα στολίσουν τον Επιτάφιο με πολύχρωμα λουλούδια, ενώ τη Μεγάλη Παρασκευή θα ακολουθήσουν τον Επιτάφιο στα δρομάκια του νησιού. Το Μεγάλο Σάββατο, λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, ντυμένοι γιορτινά και κρατώντας τις λαμπάδες τους, θα γιορτάσουν την Ανάσταση, ψηλά στον λόφο, στο εκκλησάκι της Παναγίας με τον γαλάζιο θόλο. Άντε, λοιπόν! Τι κάθεστε; Ελάτε να διαβάσουμε τις περιπέτειές τους, να ζωγραφίσουμε, να λύσουμε τις σπαζοκεφαλιές και να γιορτάσουμε μαζί τους την Ανάσταση του Χριστού.

Σ’ αυτό το βιβλίο θα γνωρίσουμε τη ζωή και το έργο του Απόστολου Παύλου. Αν και δεν ήταν μαθητής του Ιησού, βίωσε την αποκάλυψη του Θεού και έγινε σπουδαίος ερμηνευτής και δάσκαλος της χριστιανικής παράδοσης. Παρά το ασθενικό σώμα του κατάφερε να ταξιδέψει ως τα πέρατα της οικουμένης κηρύττοντας με πάθος τον Λόγο του Θεού. Πλήθος ανθρώπων άκουγαν τα κηρύγματά του και βαφτίζονταν στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Το έργο του ήταν τόσο σπουδαίο, που η Εκκλησία μας τον χαρακτήρισε τον σημαντικότερο άντρα στη Γη μετά τον Χριστό. Ένα κείμενο γραμμένο με λόγια απλά και κατανοητά, που θα γίνει σημείο αναφοράς και πυξίδα στη ζωή κάθε χριστιανόπουλου. Οι δραστηριότητες στο τέλος του βιβλίου θα ενθουσιάσουν τους μικρούς αναγνώστες.

Ο Κωστής και η Νεφέλη τρελαίνονται για τα Χριστούγεννα στο χωριό. Τους αρέσουν τα σπίτια που στέκουν καμαρωτά στολισμένα με λαμπιόνια, το σπίτι της γιαγιάς και του παππού με το μεγάλο τζάκι, το χριστουγεννιάτικο δέντρο με τα λαμπερά στολίδια του, τα κάλαντα που λένε με τους φίλους τους στους χιονισμένους δρόμους, ο στρουμπουλός χιονάνθρωπος με την καροτένια μύτη, οι ψαλμωδίες στην εκκλησία, τα λαχταριστά γλυκά και οι απίθανες μυρωδιές από την κουζίνα της γιαγιάκας τους. Άντε, λοιπόν! Τι κάθεστε; Ελάτε να διαβάσουμε τις περιπέτειες τους, να ζωγραφίσουμε, να λύσουμε τις σπαζοκεφαλιές και να γιορτάσουμε μαζί τους το Άγιο Δωδεκαήμερο.

Το «Γατάκι» αφηγείται την ιστορία του πρίγκιπα Φράκασους, του πιθανού διαδόχου στο -διάσημο για τους ουρανοξύστες του με τις χρυσές πόρτες και τα καζίνο- Δουκάτο των Όριτζεν, ο οποίος περνά την εφηβική του ηλικία παρακολουθώντας ριάλιτι στην τηλεόραση, ενώ φαντάζεται τον εαυτό του ως τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Νέρωνα και φαντασιώνεται πόρνες. Είναι αργόσχολος, κομπορρήμων, μυγιάγγιχτος και εγωιστής. Δεν έχει τρόπους, δεν έχει γνώσεις, δεν έχει ιδέες ούτε λέξεις για να τις εκφράσει. Θα μπορούσε, έτσι όπως είναι, να γίνει ο ένας και μοναδικός αρχηγός που θα καταστήσει τη χώρα και πάλι σπουδαία; Μια ευφυής παρωδία, στην παράδοση του Τζόναθαν Σουίφτ, για τον λαϊκισμό, τη σύγχρονη δημοκρατία του Δυτικού κόσμου και τις κραυγαλέες αποτυχίες της.

Τι σήμαινε άραγε η ψήφος και πώς χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Ελλάδα; Από πού προήλθε η έκφραση «τον μαύρισα», την οποία προτιμούν ακόμη και σήμερα ψηφοφόροι για να δείξουν την αποδοκιμασία τους για έναν υποψήφιο, και πώς γεννήθηκε η έκφραση «το έριξα δαγκωτό» από ψηφοφόρους που θέλουν να διατρανώσουν τη στήριξή τους σε συγκεκριμένο υποψήφιο; Τι ήταν τα σφαιρίδια με τα οποία ψήφιζαν οι Έλληνες μέχρι το 1926 που υιοθετήθηκε το ψηφοδέλτιο και ο σταυρός προτίμησης για την εκλογή των βουλευτών και για ποιους λόγους η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, αφού κατήργησε τον σταυρό προτίμησης το 1982, τον επανέφερε αφήνοντας να γίνουν εκλογές με κατάλογο (λίστα) μόνο μια φορά, το 1985; Γνωρίζει ο ψηφοφόρος τις πραγματικές ικανότητες του υποψηφίου που σταυρώνει; Γνωρίζει αν είναι έντιμος και αποτελεσματικός; Μήπως ο λαός πλανάται πιστεύοντας ότι βάζει τον σταυρό, ενώ, όπως είχε πει ο αείμνηστος πρώην πρωθυπουργός Παναγιώτης Κανελλόπουλος, «του τον βάζουν»; Ο Γιώργος Νικητιάδης, με απλό και εύσχημο τρόπο, επιχειρηματολογεί υπέρ της κατάργησης του σταυρού προτίμησης. Εξηγεί με σαφήνεια τους λόγους και τις σκοπιμότητες που συντηρούν εδώ και χρόνια το σημερινό σύστημα εκλογής και το πελατειακό κράτος. Αντλώντας δεδομένα από εκλογικά συστήματα άλλων χωρών, προτείνει διαδικασίες για να ξεπεραστεί αυτή η παθογένεια του πολιτικού συστήματος της χώρας, που έχει εγκλωβίσει τόσο τους πολίτες όσο και τους βουλευτές σε μια ψευδαίσθηση δήθεν ελεύθερης και δημοκρατικής επιλογής.

«Το πρώτο λεπτό μετά τον θάνατό της, η συνείδηση της Τεκίλα Λεϊλά άρχισε να φθίνει, αργά και σταθερά, σαν την άμπωτη που απομακρύνεται από την ακτή…» Για τη Λεϊλά, κάθε λεπτό μετά τον θάνατό της φέρνει στην επιφάνεια μια ανάμνηση των αισθήσεών της: κατσίκι με μπαχαρικά στιφάδο, εκείνο που θυσίασε ο πατέρας της για να γιορτάσει τη γέννηση του πολυπόθητου γιου· μπρίκια όπου αχνίζουν το λεμόνι με τη ζάχαρη για να αποτριχώνουν οι γυναίκες τις γάμπες τους, ενόσω οι άντρες προσεύχονται· τον καφέ με τους σπόρους καρδάμωμου που μοιράζεται μ’ έναν ωραίο φοιτητή στο πορνείο όπου δουλεύει. Κάθε ανάμνηση που αχνοσβήνει φέρνει πίσω τους φίλους που απέκτησε στη γλυκόπικρη ζωή της – φίλους που τώρα ψάχνουν απελπισμένα να τη βρουν… Ένα πολύ δυνατό και υποβλητικό μυθιστόρημα από την πένα μιας από τις πιο σπουδαίες συγγραφείς της εποχής μας.

Πόσες γιορτές χωράνε σε έναν χρόνο; Τέσσερα αδέλφια, δύο κορίτσια και δύο αγόρια, μεγαλώνουν σε μια τυπική αθηναϊκή οικογένεια... όχι σύγχρονη αλλά αρχαία! Η Αγαθόκλεια, ο Αθηνόδωρος, ο Τιμολέων και η Εριφύλη ζουν στην Αθήνα της εποχής του Περικλή, μια εποχή δυναμική, με τους κατοίκους, γεμάτους αισιοδοξία και πίστη στην πόλη και στον εαυτό τους, να δημιουργούν και να πρωτοπορούν. Τα παιδιά ονειρεύονται, κάνουν σκανταλιές και αταξίες, παίζουν, κάποιες φορές τσακώνονται, και επιχειρούν να σχεδιάσουν το μέλλον τους, το καθένα με βάση τον δικό του χαρακτήρα, και, φυσικά, σύμφωνα με τις κοινωνικές επιταγές. Τελικά, πόσο διαφορετική ήταν η ζωή στα αρχαία χρόνια; Και πόσο διαφορετικές ήταν οι συνήθειες, τα ήθη και τα έθιμα; Παρακολουθήστε έναν χρόνο από τη ζωή των παιδιών, μήνα με τον μήνα, μέσα από ένα πρωτότυπο αρχαιοελληνικό οικογενειακό ημερολόγιο!

[Ο ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ] ΦΙΛΟΔΟΞΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΑΝΕΙ ΤΟ ΧΡΕΟΣ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΡΥ ΣΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ, ΝΑ ΕΧΕΙ ΜΙΛΗΣΕΙ, ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΑΛΕΨΕΙ ΓΙΑ ΑΓΑΠΗ, ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΚΑΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ, ΝΑ ΕΧΕΙ ΚΙΝΗΘΕΙ ΜΕ ΤΡΥΦΕΡΟΤΗΤΑ ΠΑΝΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΠΛΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΑΛΛΑ ΑΜΕΙΛΙΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΠΡΟΣΚΥΝΗΤΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΞΟΥΣΙΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΟΥΤΟΥ, ΝΑ ΕΧΕΙ ΠΡΟΣΠΑΘΗΣΕΙ ΝΑ ΤΙΜΗΣΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΡΙΝ ΠΡΟΣΤΕΘΕΙ ΣΤΗΝ ΤΥΧΟΝ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ, ΠΛΑΪ ΣΤΗ ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΤΟΥ, Η ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ.

Τα χάρτινα φεγγαράκια χρειάζεται να τα πιστέψεις (λιγάκι αλλά παράφορα) για να γίνουν όλα αληθινά. Έτσι όπως ενσαρκώνονται και αγιάζουν ο έρωτας, η αγάπη, το νόημα. Έτσι όπως ενανθρωπίζεται το Φως. Ή όπως ανατέλλουν τα χάρτινα φεγγάρια στην Πόλη των γάτων, σ’ αυτή την απροσδιόριστη δεκαετία, στην αρχέγονη εποχή που είναι το 1Q84, η γιαπωνέζικη και παγκόσμια χρονιά του πιο μεγάλου ερωτηματικού. Της μεγάλης Απορίας. Του μεγάλου Κενού. Η Αομάμε και ο Τένγκο αναζητούν απεγνωσμένα ο ένας τον άλλο, για να γεμίσουν με έρωτα το κενό του πλανήτη, να πλουτίσουν με έρωτα την απορία και τη ζητιανιά του εαυτού τους. Ξένοι σκοποί και προορισμοί γραμμένοι με σπρέι στον υπόγειο, ο φόνος, η εκδίκηση, η τιμωρία, ένας συγγραφέας-φάντασμα, μια ανήλικη νύφη, η συνουσία ως μετουσίωση, μεταφορά στον ίδιο πάντα τόπο, στο χρονότοπο της συνάντησης. Στο χρονότοπο ενός αθέατου φιλιού. Το πολυσυζητημένο magnum opus του Μουρακάμι συνιστά ένα πρωτοφανές αφηγηματικό ξεφάντωμα, ένα πανηγύρι λέξεων, εικόνων, αισθήσεων και, όταν τελειώνει η φαντασμαγορία, αυτό που μένει δεν είναι παρά μια απλούστατη -και γι’ αυτό ασύλληπτα συναρπαστική- ιστορία αγάπης, ένα ερωτικό παραμύθι που συνοψίζεται στο αφοπλιστικό, παράφορο, λυτρωτικό κράτημα των χεριών.

Εφτά πανέμορφες ιστορίες, μία για κάθε ημέρα της εβδομάδας, θα σας κρατήσουν συντροφιά καθώς θα περιμένετε τα Χριστούγεννα!

Διαβάστε από μία ιστορία κάθε βράδυ της εβδομάδας για να ανακαλύψετε τον συναρπαστικό κόσμο των δεινοσαύρων και να έχετε όνειρα γλυκά!